Pada satu ekstrem, jenayah seperti pengkhianatan, hasutan dan keganasan adalah politik kerana ia mewakili cabaran langsung kepada kerajaan yang berkuasa. Pengintipan biasanya dianggap sebagai jenayah politik.[3] Tetapi pesalah tidak semestinya bertujuan untuk menggulingkan kerajaan atau menjatuhkan pemimpinnya untuk bertindak dengan cara yang dianggap sebagai "bermotivasi politik". Sebuah negara mungkin melihat sokongan terhadap perubahan dalam pemerintahan sedia ada, sokongan terhadap pembaharuan dasar yang telah lama wujud, atau penglibatan dalam tindakan yang menunjukkan beberapa tahap ketidaksetiaan, contohnya dengan membakar bendera negara di khalayak ramai sebagai mengancam kepentingannya. Tetapi skop jenayah politik tidak semestinya boleh dilihat secara langsung.

Ahli kriminologi fungsionalisme struktur mengakui bahawa negara-negara mengeluarkan wang untuk mengekalkan ketenteraman melalui kepatuhan sosial, iaitu dengan menggalakan budaya tertentu melalui wacana sosial utama termasuk agama, ekonomi, masyarakat, atau kebimbangan lain yang kurang formal. Sebarang gangguan terhadap media komunikasi atau set makna yang tertanam dalam komunikasi itu sendiri boleh dianggap sebagai ancaman kepada kuasa politik negara. Oleh itu, pengedaran bahan yang mengandungi maklumat tidak tertapis yang menjejaskan kredibiliti media yang dikawal oleh kerajaan sama ada boleh dianggap sebagai mengancamkan keselamatan negara, sala ada melalui media cetak mahupun digital.

Di samping itu, "kesalahan" terhadap institusi, orang atau amalan bukan kerajaan boleh dianggap sebagai politik. Keganasan atau diskriminasi terhadap suatu kumpulan etnik atau kaum, serta mogok kesatuan sekerja atau piket terhadap majikan swasta, boleh dianggap sebagai jenayah politik apabila mereka yang berkuasa melihat perlakuan sedemikian menjejaskan kestabilan politik (dan ekonomi) negeri. Dalam konteks ini, ambil perhatian bahawa Tatakelakuan Penguatkuasaan Undang-undang yang diluluskan oleh Persatuan Ketua Polis Antarabangsa berkata sebahagiannya: "Tugas asas seorang pegawai polis termasuk berkhidmat kepada masyarakat, melindungi nyawa dan harta benda, melindungi mereka yang tidak bersalah, menjaga keamanan. dan memastikan hak semua untuk kebebasan, kesaksamaan dan keadilan" (dipetik dalam Robinson, 2002). Kod ini mewajibkan kelakuan polis yang sopan dan adil, yang melayan semua rakyat dengan cara yang dihormati dan sopan, dan tanpa penggunaan kekerasan yang tidak perlu. Apabila mereka melakukannya, ia dikatakan bahawa ini merupakan jenayah (contohnya serangan) dan, jika ia diinstitusikan, maka lama-kelamaan, penggunaan kekerasan yang tidak perlu menjadi jenayah negara.

Ahli kriminologi Marxis berpendapat bahawa kebanyakan jenayah politik timbul daripada usaha negara untuk menghasilkan semula struktur ketidaksamaan: perkauman, seksisme, keutamaan etnik serta keistimewaan kelas. Maka, negara akan melindungi hak hartanya dan mengurangkan hak kesatuan sekerja untuk mewakili kepentingan golongan miskin. Malah peperangan boleh berpunca daripada masalah pemodal tempatan di negara-negara kaya dalam usaha untuk memindahkan bahan mentah, keuntungan dan pekerjaan dalam ekonomi politik global, dan menentang perang sedemikian akan menjadi jenayah politik. Marxis tidak mempertikaikan bahawa ketertiban social merupakan sesuatu yang perlu untuk memastikan fungsi sesebuah masyarakat yang cekap. Namun, mereka percaya akan wujudnya suatu kelas yang biasanya dicirikan sebagai "kelas pemerintah" dalam semua masyarakat yang mendapat keuntungan jauh lebih banyak berbanding kelas lain. Marxis bersetuju dengan fungsionalis bahawa sosialisasi memainkan peranan penting dalam menggalakkan pematuhan dan ketertiban. Walau bagaimanapun, mereka amat kritis terhadap idea, nilai dan norma "ideologi kapitalis". Marxis moden merujuk kepada pendidikan dan media sebagai agen sosialisasi yang memperdayakan atau "membingungkan" kelas pekerja untuk mematuhi tatanan sosial, yang bertentangan dengan kepentingan sebenar mereka. Oleh itu, segala penguatkuasaan yang secara langsung atau tidak langsung mengeksploitasi undang-undang jenayah untuk mengawal akses kepada wacana adalah jenayah politik.